Nam kỳ lục tỉnh, những năm đầu thế kỉ XX.
Mưa đã tạnh. Hè lại về. Nhìn bông phượng đỏ ửng xòe tay đốt cháy rực góc sân trường, lòng Đông thêm bồi hồi. Nỗi nhớ cứ miên man chảy tràn trong da thịt.
Anh yêu mùa hè. Thế nên, anh yêu luôn cái nắng nồng oi ả. Và, yêu cả nhưng cơn mưa của vùng quê Lục tỉnh.
Suốt một năm ròng rã, chỉ được có ba tháng hè ngắn ngủi…
Cắm cần câu xuống gò đất ven đê, Đông lẳng lặng nhìn ngôi trường làng núp giữa hàng cây rợp bóng. Nơi mà ngày xưa, anh cùng từng nắn nót từng chữ ê a.
Tiếng trống trường vừa dứt, mấy đứa con nít ôm cặp chạy tung tăng, có đứa không giấu nổi niềm vui, có đứa lại sụt sùi nắm tay nhau bịn rịn.
Đông mường tượng về cô, người con gái anh thương. Chắc giờ này cũng đang ôm cặp táp, tà áo trắng khẽ bay qua cửa lớp. Trong cảm xúc bãi trường, chắc hẳn, trên đôi mắt nhung đen, sẽ lấp lánh cả nụ cười lẫn nỗi buồn ẩn hiện.
Suốt chín tháng chờ đợi, mỗi lần có dịp đi ngang qua trường là Đông nhìn lên tán phượng, bụng thầm mong, nó sớm trổ bông. Nhưng tán phượng vô tình, cành lá cứ trơ ra trong quãng thời gian lặng lẽ. Chừng khi, những giọt mưa lất phất đầu mùa rơi xuống, tiếng ve sầu não vang rền, đốm đỏ trên cành mới chiều lòng người nở rộ.
Tâm hồn Đông bắt đầu chìm trong bâng khuâng, mong ngóng. Sắc đỏ rực trời tô đậm trong lòng nỗi buồn da diết.
Biết nhau từ lâu, để ý cô từ hồi nào, Đông cũng không rõ. Chỉ nhớ, khi cả hai cùng nhìn nhau trong cái cảnh, trong đã tỏ mà ngoài còn e, thì cũng là lúc, tình cảm nồng nhiệt trong anh bùng lên dữ dội.
Bao nhiêu vòng hào cùng những bức tường dày chập chùng cao vợi đều theo nhau sụp đổ trong anh.
Thì ra, lâu nay anh đã cố kìm nén, cố đưa tay để bóp chết một mối tình đang nở giữa tim mình. Để rồi… Cho tới một ngày, trong một buổi chiều, chỉ trong khoảnh khắc, anh vô tình bắt gặp đôi mắt to tròn, đen láy trong nét duyên ngầm đằm thắm, đang nhìn anh bằng sự ngại ngùng vụng dại xen lẫn sự dịu dàng… Anh không thể nào trốn chạy thêm được nữa.
Cả hai đi bên nhau giữa trời chiều. Má Liên ửng hồng như mặt trời ráng đỏ. Gặp nãy giờ, hầu như… anh chỉ nhìn cô. Liên bẽn lẽn hỏi.
– Sao anh không nói gì hết vậy?
Đông gãi đầu.
– Anh không biết phải nói gì!
– Xa nhau suốt chín tháng… mà, anh không có gì để nói với Liên hả?
– Có nhiều thứ lắm… nhưng không biết phải nói thế nào! Chỉ cần được nghe Liên nói… thì anh cũng thấy vui rồi.
– Nhưng, Liên muốn nghe anh nói.
Ngập ngừng một hồi, Đông cũng chịu lên tiếng.
– Anh… nhớ Liên nhiều lắm!
Bao nỗi niềm chỉ gói gọn trong một câu nói có vẻ bâng quơ. Đông là vậy, nói rất ít. Có lẽ, khi trái tim chứa đầy tâm sự, người ta chẳng muốn nói nhiều, nhưng mỗi lời nói ra đều mang tấm lòng sâu nặng.
Liên e thẹn nhìn về phía chân trời. Mặt trời đang xuống thấp. Đôi mắt tươi vui theo nắng chiều chuyển màu lưu luyến. Đã đến lúc cô phải về nhà.
Qua hàng cây kia là tới ngã ba. Đường về nhà Liên tuy dài, nhưng đó là một con đê lớn nằm giữa cánh đồng trống trải, phóng tầm mắt thì có thể thấy khá rõ ràng. Nên Đông chỉ có thể đưa cô tới kia thôi.
Bước chân cả hai chậm dần, chậm dần… Đông khẽ quay người, rồi hỏi Liên một cách bịn rịn.
– Ngày mai…, anh có được gặp Liên không?
– Liên cũng chưa biết nữa! Khi nào có thể gặp thì Liên sẽ nhờ chị Sắng nhắn với anh.
– Ờ…
Câu nói chẳng đặng đừng. Cùng cái cúi đầu, khiến hàng cây cũng vương buồn trong lá. Nhưng sau đó, Đông mỉm miệng cười, một nụ cười chẳng lấy làm vui vẻ, sự gượng gạo càng mang vẻ ủ ê.
Đâu chỉ có anh, cô cũng vậy. Cũng mong ngóng mùa hè. Cũng ráng chờ phượng nở, rồi trong đợi tiếng ve…
Đông hiểu, cô là con gái nhà kín cổng cao tường, đâu phải muốn ra ngoài là được, còn anh chỉ là một tá điền nghèo khổ, muốn gặp được cô cũng chẳng dễ dàng gì. Đôi lúc không thể hẹn nhau, anh đành giả đò tới nhà cô mượn sách, hoặc mỗi bận đi câu về, anh đứng ngoài cổng nhìn vô, chờ cô ra hàng ba ngồi hóng gió, cả hai cùng trao nhau ánh mắt.
Đối với trai gái đang nồng nhiệt lửa yêu đương, chỉ bấy nhiêu đâu thể làm vơi đi nỗi nhớ. Nhưng biết làm sao được!
Liên bịn rịn nhìn xuống bàn tay còn bị anh nắm lấy.
– Em… phải về rồi.
Gật đầu mấy lần, Đông mới chịu buông tay.
Chỉ vài bước thì cô quay người lại, thấy anh vẫn đứng đó nhìn theo. Cô đưa bàn tay thon dài, trắng nõn lên phẩy nhẹ.
– Anh… cũng về đi.
Đông tỏ vẻ lơ đãng.
– Liên cứ về trước. Anh muốn đứng đây thêm chút nữa.
Biết anh muốn nhìn theo, cô không nỡ quay lưng nhưng thời gian không cho phép cô nán lại lâu hơn. Liên quyết định đi ngược về phía trước.
Thỉnh thoảng, bước chân của cô trở nên loạng choạng khi bị vấp phải bụi cỏ nhỏ phía trước, cũng là phía sau. Vì cô phải nhìn đường bằng lưng và sau ót.
Đông chợt cười. Cười thực sự. Cười vì hạnh phúc. Người con gái anh thương cũng mang tâm sự giống như anh.
Đông tiến tới, Liên thụt thùi. Cả hai cứ thế, cũng coi như đưa nhau thêm một đoạn.
Lúp ló một hồi, chắc chắn rằng không có ai, Liên mới chạu vụt vô nhà. Cô định về phòng thì thấy Huệ đang ngồi bên cửa sổ, mắt Huệ nhìn mải miết về cánh đồng rộng phía hông, nơi mặt trời sắp lặn.
– Chị hai làm gì mà thẩn thờ quá vậy? – Không chờ Huệ trả lời, cô đã sà xuống ngồi bên cạnh chị – Lần này về, em thấy chị khang khác sao đó! Chắc, sắp đi lấy chồng, sắp xa nhà nên chị thấy buồn phải không?
Huệ cười cười.
– Khi nào em đi lấy chồng rồi em biết.
– Em chưa đi lấy chồng nhưng em thấy mấy cô gái sắp đi lấy chồng đều vui vẻ hạnh phúc, họ chỉ khóc trong ngày xuất giá thôi! Chớ không mang vẻ mặt rầu rầu như chị. – Liên quay qua chị nhỏ giọng như muốn chia sẻ – Chị không muốn đi lấy chồng hả?
Huệ thở dài, lại đưa mắt nhìn ra phía xa xa. Chuyện của cô, cô chưa biết nói làm sao cho Liên hiểu.
Hai nhà quen biết nhau từ lâu, vì vậy Huệ với Thành cũng nhiều lần gặp mặt, rồi nhà Thành cậy người mai mối. Cha má Huệ vui mừng đồng ý mà không hề hỏi Huệ lấy một câu. Có lẽ, họ thấy không cần, vì Huệ không có quyền lựa chọn, con gái lớn lên là phải gả chồng, đó là qui luật.
Ai không mong muốn được lấy người mình yêu thương nhưng thực sự những người Huệ biết ngoài kia, Huệ không hề yêu một ai. Cô cũng có cảm mến một người nhưng chưa thể gọi là yêu, thứ tình cảm đó chưa đủ lớn để cô từ chối cuộc hôn nhân, cái cớ lớn nhất chỉ có thể là vì chính bản thân cô nhưng lí do đó không đủ thuyết phục để cha má cô đồng ý từ chối lời mai mối.
Huệ hỏi em.
– Em thấy anh Thành là người như thế nào?
Đây là lần đầu, Liên được Huệ hỏi về Thành. Dù không rõ cảm giác sắp lấy chồng ra làm sao, nhưng Liên có thể hiểu sự đắn đo của chị. Dù gì cũng là chuyện đại sự cả đời người. Liên có sao nói vậy.
– Anh Thành… cao lớn, đẹp trai, rất xứng với chị đó!
Huệ một mực lắc đầu.
– Chị không hỏi chuyện đó! Chị muốn hỏi em về tánh tình kìa.
Về cái chuyện đó thì Liên không biết. Bình thường gặp mặt, chào hỏi đôi câu rồi ai làm chuyện nấy. Kể ra thì Huệ còn chuyện trò với Thành nhiều hơn. Vì hai nhà luôn tạo điều kiện cho cả hai tìm hiểu.
Huệ nhìn ra cửa sổ. Những áng mấy trời đang theo gió bay đi.
– Có nói chuyện gì đâu mà nhiều. Có điều chị biết, ảnh cũng giống chị, đều không thích nhau. Chẳng qua là phải gặp nhau thôi.
Thương hay không cũng phải cưới. Tuy không cảm mến, nhưng không ác cảm cũng là một điều tốt. Nghĩ vậy, Liên choàng vai Huệ.
– Biết đâu cưới rồi thì hai người sẽ thương nhau thôi. Em thấy anh Thành cũng không đến nỗi tệ. Nếu cả hai chịu mở lòng, thế nào cũng êm ấm.
Cái này, Liên hay nghe người lớn nói. Cha má cô chính là thí dụ điển hình. Hai người hay kể, ngày xưa cũng chỉ qua mai mối rồi nên duyên, vậy mà họ sống với nhau tới tận bây giờ.
Với cô gái hiền lành như Liên, hẳn nhiên suy nghĩ sẽ đơn giản hơn nhiều. Biết đâu, đó lại là điều may. Càng đơn giản càng dễ tìm hạnh phúc.
– Tranh thủ đi. Chị mà được gả đi rồi là tới lượt em đó, chắc cũng không lâu nữa đâu.
Liên nũng nịu.
– Gả thì gả, nhưng phải có người tới hỏi mới gả được chớ.
– Khỏi lo. Có người tới đánh tiếng rồi. Nếu không phải đám cưới chị chưa tới thì chắc là cha má đã nhận lễ người ta.
Lúc này, Liên mới giật mình, cô bật khỏi khung cửa để ngồi thẳng dậy. Rối rít hỏi.
– Thiệt hả chị? Sao em không nghe cha má hỏi ý em gì hết. Chị có biết người đó là ai không? Mình có quen không hả chị?
– Người đó, chị em mình đều biết, là Bửu chớ ai.
Bửu là bạn thân của Hai Chỉ, anh bạn dì với chị em Liên. Mỗi bận gặp cô, anh đều tươi cười bắt chuyện. Từ khi biết Bửu có ý, Liên đã rạch rõ ranh giới với anh qua cách cư xử có phần thô lỗ. Một công tử giàu có, đã quen được nuông chiều như Bửu, bên ngoài đâu thiếu con nhà thế phiệt trâm anh hơn gia đình Liên gấp bội, thì sao lại muốn cưới người coi thường mình?
– Anh Bửu, sao anh ấy lại muốn đi hỏi em?
– Thì tại Bửu thích em, cái này ai cũng thấy được mà.
– Nhưng tại sao anh ấy lại thích em?
– Cái này thì em phải đi hỏi người ta, chớ… chị làm sao biết. Chắc tại em của chị xinh đẹp…
– Chị hai!
Hễ nghe lấy chồng thì hầu hết con gái đều đỏ mặt, thích thú xen lẫn thẹn thùng. Phản ứng quyết liệt như vậy, nếu không có cùng nguyên nhân như Huệ thì phải do nguyên nhân còn lại. Mà Liên thì ắt hẳn thuộc trường hợp thứ hai, cô đã có người thương. Thế nên, những gì vừa được nghe lúc nãy, Huệ không hề nhắc lại. Thay vào đó, là những điều mà Liên chưa hề nghĩ tới.
– Liên, nếu có một ngày em có được cho mình một tình yêu thực sự thì hãy đừng ngần ngại. Hãy mạnh dạn vượt qua mọi rào cản mà đi theo tiếng gọi trái tim mình. Chị nhứt định tán thành.
Bất giác, Huệ nắm chặt tay Liên như muốn truyền cho cô sức mạnh, mắt Huệ ánh lên sự kiên định mạnh mẽ. Liên có chút ngỡ ngàng khi nghe câu nói này của chị, lòng cô không tránh được nỗi băn khoăn, hàng mi cô khẽ chớp rồi đưa mắt ra phía chân trời.