Người đánh xe lừa làmộtông lão tầm năm mươi tuổi,trênngười khoácmộtchiếc áo bằng vải bố có lót bông trùm kín tới tận gối, đầu độimộtchiếc mũ da sáu mảnh, đôi tay giấu trong tay áo, cười hiền hòa.
Hàn thị mang bọc chăn đệm lên xe lừa rồi quấn chặt Vânanhvào trong chăn như gói bánh chưng, xoa đầu nàng, “Ngồi ngoan đó cho mẹ, đừng có mà nghịch ngợm.”
Vânanhcũng muốn ngồi yên nhưng đườngđigập ghềnh, xe lừa lại quá xóc, cứđimộtđoạn người nàng lại trượt ra khỏi tấm chăn. Hàn thị quấnđiquấn lại nhiều lần tự nhiên nảy ra ý tưởng nhờ ông lão đánh xe kiếm giúp bàmộtít dây thừng để buộc cả người lẫn chăn lại cho đỡ mấy công.
Vânanhlắc đầu, nhất quyếtkhôngchịu, lấy tay giữ chặt tấm chăn, như vậy quá bằng trói nàng trong đống hành lý, cái ý tưởng này mà Hàn thị cũng nghĩ ra được!
Hàn thị vốn chẳng phải là người có ý có tứ gì,khôngbiết để ý trước sau, hồi còn ở trong trại chăn nuôi, đôi khi bận quá còn quên mất mình có đứa congáilà Vânanh. Cómộtlần Vânanhđangthiu thiu ngủtrênchiếc ghế đá dưới bóng cây, Hàn thịđilàm về, chẳng thèm để ý, đặt mông xuống là ngồi luôn, ngay chỗ đầu nàng, may mà nàng còn tránh kịp.
Vânanhcó thể sống đến năm bảy tuổi cũng chẳng dễ dàng gì!
Hàn thử kéo chăn của Vânanhra vài lần, thấykhôngtuột ra nữathìbật cười ha hả, đậpmộtcái đánh bốp vào cánh tay gầy như que củi của nàng, “Hóa ra con cũngkhôngyếu đâu nhỉ!”
Bà thầm nghĩ, xem ra việc bếp núc vẫn phù hợp với Đại Nha, xào nấu đồ ăn chẳng phải là cần cánh tay khỏe hay sao?
Trong lúc hai mẹ con cònđangco co kéo kéo, Vương thúc lạiđangnóichuyện phiếm với ông lão đánh xe, đầu tiên lànóichuyện thời tiết năm nay và chuyện thu hoạch lương thực, sau lạinóivề chi phí sinh hoạt trong nhà, rồi lại chuyển sang mấy tin tức quan trọng chốn kinh sư gần đây.
Ban đầu Vânanhcũngkhôngchú ý nghe nhưng bỗng nhiên nghe đượcmộtcái tên quen thuộcthìbỗng ngẩn người.
Thôi Nam Hiên lại được thăng chức,hắngiờđãlà Lễ Bộ hữu thị lang.
“Thôi đại nhân làmộtvị quan tốt!” Ông lão đánh xe mỉm cườinói, “Từ khi vạn tuế gia đăng cơ tới giờ, Thẩm các lão và Thôi đại nhânđãlàm nhiều việc tốt, tạo phúc cho vạn dân. Khi ấy sai dịch dẫn mấy vị trong huyện nha tới thôn đo đạc ruộng đất, tất cả mọi người đều sợ hãi đến vãi ra quần! Ấy thế mà quan gia đâu phải tới thu thuế,khôngchỉkhôngthu thôi đâu, mà còn miễn thuế là đằng khác! Giờ Thiểm Tây, Hà Nam đềukhôngcần nộp thuế đinh, chưng thu lương thực, lao dịch, tất cả đều quy thành ngân lượng, vải vóc. Từ năm nay trởđi, dân cư sinh sôi nảy nở, ngày càng trù phú!”
Vương thúc cười ha hả, “Ônganhạ, huyện Hoàng Châu chúng tôi năm kia cũng vậy! Còn sớm hơn bênanhnữa kia, nghenóiphía nam phủ Tô Châu, Hồ Châu, thuế ruộng cũng giảm xuống, còn nhiều thứ thuế chồng chất trước kia cũng được quy vềmộtmối, việc vận chuyển lương thực bằng đường thủy, sửa đường, xây cầu đều do quan phủ chi tiền thuê nhân công!”
Ông lão đánh xe hơi ngượng ngùng, gãi đầu gãi tai, phẩy roi quất lừa, cườinói: “Thời buổi này ấy mà, phải cố gắng thôi, giờkhôngphảiđãgần cuối năm hay sao, nhà cũng chẳng còn trồng trọt gì, lão già này cũng có chút thời gian làm thêm đôi việc, kiếm chút tiền, sang năm lại mua vài mẫu đất.”
Vương thúc bình thường như cái hũ nút, cực kỳ ítnói, nhưng cứnóiđến hoa màu lương thực là nhưđãbiến thành người khác, cứ như vậy hai ngườinóichuyện rôm rả quên cả trời đất.
Vânanhôm chặt chăn đệm quanh mình, im lặng nghe họnóichuyện với nhau.
Ông lão đánh xe khen Thôi Nam Hiên nức nở.
Giảm bớt những chức quan dư thừa, cải cách thuế khóa, đo lại ruộng đất…
Mỗi việc làm đều có lợi cho dân, cho nước, chỉ mấy năm mà hệ thống thuế khóađãthay đổi hoàn toàn.
Vương thúc cũng cho là phải. Hai người họ sùng bái Thôi Nam Hiên nhưng lại gần như quên mất Nội Các thủ phụ Thẩm Giới Khê.
Xung quanh trại chăn nuôi là thảo nguyên rộng lớn, cách xa phố xá thành quách. Vânanhđãba nămkhôngrời trạimộtbước, cái tên Thôi Nam Hiên nàng từ lâu cũng chẳng nghe người ta nhắc đến nữa.
Thôi gia hồi đóđãsa sút lắm rồi, khi Thôi Nam Hiên lên kinh dự thi cũng chỉ có mấy đôi giày rơm, nên sớm hiểu đượcsựkhó khăn của dân chúng. Từ trước khi đỗ Thám Hoa,hắnđãchuẩn bị kỹ càng kiến nghị để dâng lên hoàng đế, khuyên hoàng đế miễn trừ sưu cao thuế nặng, cái cách lại hệ thống quan lại.
Khi đó còn chưa yết bảng,hắnđãtin chắc mìnhsẽthi đỗ,hắntừnhỏđãcó danh thần đồng,khôngsợ bất cứ kì thi nào.
Có người từng nhận xéthắnỷ có tài năng mà khinh thường người khác, kiêu ngạo tự mãn.
thậtkhôngngờ,hắnthậtsựđãlàm được tất cả. Nếu nhưnóiphò tá tân quân đăng cơ giúphắnhắncó cơ hội để thểhiệnđược tài năngthìmấy năm nay,hắnđãcố gắng hết sức để thựchiệnlý tưởng của mình,khôngsợsựuy hiếp của đám người quyền quý, biếtrõcải cách lần nàysẽxâm phạm đến lợi ích của quan lại địa phương, đặc biệt là đám người ăn bám nọ nhưng vẫn tích cực hoàn thành, thựcsựkhiến người trong thiên hạ biết đến năng lực thựcsựvà thủ đoạn củahắn.
Thôi Nam Hiên là con người quyết liệt cũng tàn nhẫn như thế.
Vânanhnhớ tới lần cuối cùng nàng tới gặp cha mình, Ngụy Tuyển Liêm, khi ấy phủ Thuận Thiên nghênh đón trận tuyết đầu tiên của mùa đông, đêm tối đặc quánh, tuyết lặng lẽ rơi, cửa chính Ngụy phủ đóng chặt. Nàng đợi mãi, đợi mãi, đợi tới hơn nửa canh giờ, hai chânđãlạnh cóng tới mức chẳng còn cảm giác, Ngụy Tuyển Liêm mới chịu ra gặp nàng.
Tiên đế lúc sinh thời chưa lập Thái tử lại đột ngột băng hà khiến triều đình rung chuyển, nội các đại thần và quan viên lục bộ tranh đấu kịch liệt vì hoàng tử mà mình ủng hộ, chỉ trong mấy ngày, kinh sư như vừa lột xác, cái gì cũng đổi thay.
Cha nàng tóc bạcđinhiều, như thể giàđimười mấy tuổi.
Vânanhnước mắt như mưa nhưng Ngụy Tuyển Liêm lại khẽ mỉm cười, nhét chiếc lò sưởi tay bằng đồng vào tay nàng, “anhNhi, cha là thầy dạy của Vinh Vương, Hoàng Thượng hạ lệnh diệt cả nhà Vinh Vương rồi, sau đó chắc chắnsẽđến phiên cha, “quân xử thần tử, thần bất tử bất trung” (Vua muốn bề tôi chết mà bề tôikhôngchết là bất trung), Ngụy gia phen này tránh cũngkhôngđược… Nghe chanói, khi đó con đừng tới nữa, conđãlà dâu Thôi gia.” Ông vuốt lên tóc nàng, phủiđibông tuyếttrênmái đầu, “Thôi Nam Hiên cũng có công phò tá Hoàng thượng, Hoàng thượng tín nhiệm thần tử ủng hộ người từ đầu, về sau tấtsẽđược trọng dụng. Đừng trách chồng con, cha với chồng con vốn chẳng thờ chungmộtchủ, chồng con cũng có cái khó xử riêng.”
Ngày hôm sau, Ngụy Tuyển Liêm bị ngự tiền thị vệ đánh chết trước triều đình.
Ông biếtrõNgụy gia gặp nguy, vẫn cười khuyên Vânanhtrở về Thôi gia, dặn dò nàng đừng vì nhà mẹ đẻ mà ghét bỏ, xa lánh chồng mình.
Vânanhchỉ là phụ nữ tối ngày ở trong nhà, nào có hiểu chuyện triều chính, chỉ có thể bán đồ đạc, trang sức, quần áo lấy tiền để nhờ người lo lót.
Đáng tiếc làđãmuộn, mẹ nàng là Nguyễn thị tính tình cương liệt, Cẩm Y Vệ mới phụng mệnh xuất phát, Chỉ Huy Sử còn chưa tới trước cửa, Nguyễn thịđãcùng với toàn bộ phụ nữ Ngụy gia tự sát.
Tin người nhà mẹ đẻ bỏ mạng và mũ phượng khăn quàng cáo mệnh của triều đình ngự ban cùngmộtlúc được đưa đến Thôi gia, hàng xóm láng giềng nườm nượp đến chúc mừng, Vânanhvẫn hết sức bình tĩnh, chẳng hề rơimộtgiọt nước mắt. Nàng bảo nha hoàn tiếp đón hàng xóm, còn bản thânthìquay về thư phòng, muốn viết cho Thôi Nam Hiênmộtbức thư nhưng ngồi mãi cũng chẳng viết ra nổimộtchữ, mựctrênngòi bút chảy xuống tờ giấy đọng lại thànhmộtvệt mực đen.
Cuối cùng nàngđi, chỉ mang theo chiếc lò sưởi tay mà Thụy Tuyển Liêmđãđưa nàng.
Ngụy Tuyển Liêm từngnóivới nàng, Thôi Nam Hiên hết lòng vì thiên hạ, có chịu chút trắc trở cũngkhôngvấn đề gì, chỉ cần thời cơ tới,hắnnhất định có thể nắm chắc cơ hội rồisẽnhư diều gặp gió rồi từ đây trời cao biển rộng thỏa chí tung hoành.
“Chồng con sau này nhất địnhsẽtrở thànhmộtvị quan tốt, hết lòng vì dân.” Cho dù bất đồng ý kiến, Ngụy Tuyển Liêm vẫn tôn trọng con rể mình như thế
oOo​
Vương thúc và ông lão đánh xe rôm rả bàn tán, Hàn thị cũng thích buôn chuyện, kéo màn xe ra góp lời: “Vị Thôi đại nhân kia năm nay mới hai mươi mấy tuổi thôithậtà?”
Hai mươi mấy tuổi, người bình thường có khi cònđanghọc tập gian khổ để chuẩn bị cho kỳ thi, vậy mà Thôi đại nhânđãlên tới chức Lễ Bộ hữu thị lang rồi!
Ông lão đánh xe cười đáp: “Đúng là như thế. Thôi đại nhân đỗ Thám hoa năm Đồng An thứ hai mươi. Tiên đế tự mình ra đề kiểu tra các vị tiến sỹ, thấy tài năng của Thôi đại nhânthìvô cùng quý trọng, nếu chẳng phải Thôi đại nhânđãkết hôn, tiên đế còn định phong ngài ấy là phò mã nữa cơ!”
Hàn thị nghe được câu cuốithìhiểu ngay Thôi đại nhân cuối cùng cũngkhôngcưới công chúa, tỏ ra tiếc nuối. Thư sinh nghèo vào kinh dự thi, đỗ đạt thành danh, công thành danh toại, cưới được công chúa… như thế mới là hoàn mỹ chứ! Ai dà…
Vânanhngồi bên cạnh chậm rãi khép mi.
Ngụy thịđãchết, Thôi Nam Hiênhiệngiờ thăng quan tiến chức, danh tiếng ngất trời, chẳng còn là thư sinh nghèo ngày xưa mặc chiếc áo vá chằng vá đụp, chânđigiày rơm, tay cầmmộttúi bánh nướng vào kinh nữa, congáiquan lại muốn gả chohắnnhiều như lá rụng mùa thu. Tuy vậy Vânanhcó thể khẳng định Thôi Nam Hiênsẽkhôngcưới công chúa, mục tiêu củahắnnào đâu phải giàu sang phú quý,hắncó lý tưởng lớn hơn nhiều, bởi thế cũng khinh thường cái danh phò mã này.
Ngụy Tuyển Liêm khuyên Vânanhkhôngnên vì Thôi Nam Hiên thấy chếtkhôngcứu mà giận dỗihắn. Cha nàngthậtrakhôngbiết rằng khi ấy nàng căn bản cũngkhôngnghĩ nhiều đến chuyện Thôi Nam Hiên lựa chọn bên nào, người Ngụy gia đắc tội chính là Thiên tử, Thôi Nam Hiên nào có quan hệ gì đâu.
Ngụy gia và Thôi gia là đồng hương, hai bên gia đình từng đính ước với nhau. Sau này Thôi gia sa cơ lỡ vận, Thôi lão thái thái bán cả tổ trạch, đưa con cáiđinơi khác nhờ cậy họ hàng, từ đó hai nhàkhôngcòn liên hệ.
Năm Vânanhmười ba tuổi, Thôi Nam Hiên bỗng nhiên tìm tới cầu hôn.
Ngụy Tuyển Liêm thấy Thôi Nam Hiên nghèo khó, lại nhiều năm chẳng có liên lạc gìthìcó phần do dự.
Khi đó nhà Binh Bộ thượng thư cũng muốn kết thông gia với Ngụy gia, công tử nhà họ tức giận phái binh lính tới vây chặt ngôi chùa bỏ hoang mà Thôi Nam Hiênđangtrú ngụ, buộchắnphải trả lại tín vật đính hôn giữa hai nhà Thôi – Ngụy. Thôi Nam Hiên nhất định từ chối.
Vânanhtừnhỏdo Nguyễn thị dạy dỗ, thêu thùa may vá đều xuất sắc, lời ăn tiếngnóitinh tế quy củ, kính cẩn vâng lời cha mẹ.
Lần này, Nguyễn thịyêucầu nàng thựchiệnước định giữa hai nhà, gả cho Thôi Nam Hiên.
Ngụy Tuyển Liêm gọi nàng vàonóivới nàng, Thôi Nam Hiên nghèo đến mức chẳng có tiền vào ở khách điếm, hỏi nàng có sợkhông.
Nàng trả lời: “Cha, conkhôngsợ vất vả.”
Ngụy Tuyển Liêm thở dàimộttiếng rồi từ chối Binh Bộ thượng thư.
mộtnăm sau, Vânanhgả cho Thôi Nam Hiên, của hồi môn chỉ có hai rương quần áo và vài món trang sức đơn giản.
Thôi Nam Hiên từnhỏđãcó tài, nào có thểkhôngcao ngạo,hắnkhôngmuốn mang tiếng dựa vào nhà vợ, cự tuyệtsựtrợ giúp của nhà mẹ đẻ nàng. Ngụy Tuyển Liêm lo cho đôi vợ chồng trẻ vì mấy thứ đồ cưới mà xích mích liềnkhôngđể Vânanhmang đồđi, cất vào trong khố phòng giữ cho nàng.
Đợi đến khi Thôi Nam Hiên đỗ Thám hoa, Ngụy gia mới mang đồ cưới của Vânanhtới Thôi gia.
Trong mấy năm ấy, Vânanhtừmộttiểu thư ở nhàkhôngphải làm lụng gìđãhọc được cách nhóm lửa nấu cơm, trải giường gấp chăn, học được cách tằm tiện chi tiêu, làm thế nào để dùngmộtsố tiềnnhỏnhất mua được mớ rau tươi ngon nhất, làm thế nào để chế biến bó rau dại vừa chua vừa chát thành món dưa muối ngon miệng…
Nàng chưa từng làm gì có lỗi với Thôi Nam Hiên.
Lúc rời bỏ Thôi gia, trong lòng nàngkhôngcòn gì lưu luyến, dù chỉ làmộtchút.
Người nhà mẹ đẻ đềuđãchết, tim nàng cũngđãchết, nào còn hơi sứcđihận người khác.
Từ lâuđãchẳng còn hận thù, chỉ còn hờ hững thờ ơ.
Trước khi lấy chồng, nàng cửa chínhkhôngra cửa saukhôngtiến, luôn nghe lời cha mẹ vàanhtrai. Sau khi lấy chồng, toàn bộ vinh nhục của nàng đều gửi gắm ở Thôi Nam Hiên.
Nhà mẹ đẻ gặp nạn, ngoài việc khóc lóc cầu xin chồng giúp đỡ, nàng chẳng làm nổi điều gì.
Nàng là congáicủa Ngụy gia, là vợ của Thôi Nam Hiên, Thôi Ngụy thị, nhưng nàng chưa từng là chính mình… Thân như cánh bèo, nước chảy bèo trôi.
Thực ra nàng đâu có thích những thứ quy củ mà Nguyễn thị dạy nàng, nàng ghét cay ghét đắng việc cả ngày làm việc nội trợ, nàng mệt mỏi rồi, nàngkhôngmuốn tự tra tấn chính mình nữa.
Rồi nàng chếtđi, nàng trở thành congáiĐại Nha của Phó gia.
Chiếc xe lừa chạy qua khúc cua đường núi, giótrênnúi thổi xuống làm lay động màn xe, mấy hạt mưa đá nhonhỏvăng vào chăn đệmtrênxe.
Hàn thị nhìn mà rầu rĩ, mấy cái chăn này đến phủ Khai Phong còn phải dùng đấy! Bà giang tay giang chân, bò lên chăn đệm, định dùng thân thể của mình để che bớt, hy vọng băng tuyếtkhônglàm ướt chúng.
Vânanhlắc đầu bật cười, tựa vào người Hàn thị, ôm lấy eo bà, hai người sát vào nhau như vậy cũng ấm áp hơnmộtchút.