Tuyết tan, trời lạnh hơn.
Mặt trời dâng dần lên cao, tinhkhôngkhôngmộtgợn mây, vậy mà trước mái hiên, nước tuyết tan theo mái ngói lại chảy xuống nhưmộttrận mưa tí tách, từng giọt nước tựa như châu như ngọc rơi xuống khay bạc.
Thư đồng Liên Xác cúi xuống làm sạch giày rồi mới bước vào phòng, thao thao bất tuyệt: “Thiếu gia, mấy hôm nay tứ lão gia đến từng nhà trong phố vận động các gia đình cùng nhau phản đối việc lập đền thờ. Còn có chuyện hay hơn cơ, ngày hôm qua, các bà các thím còn tới gặp tam lão gia khóc lóc ăn vạ, họnóinếu dòng tộc lập đền thờ, họsẽbỏ về nhà mẹ đẻ hết.”
Phó Vân Chương vốnđangnhìn xa xăm chốn nào bỗng quay lại hỏi, “Tứ lão gia chi nào?”
“Cái nhà ở cuối phố bên kia, mười năm trước mới từ quê lên. Chính là tứ lão gia mà năm nào cũng đưa thuyền buônđixuống phía nam, vận chuyển đồ từ phương nam lên bán ở bắc phủ Khai Phong ấy ạ.” Liên Xác thưa.
Phó Vân Chương gật đầu, khẽ ừmộttiếng.
Thư phòng lạnh cóng, Liên Xác lạnh đến mức run cả người, vén rèm lênthìthấy chậu thanđãtắt từ hồi nào.hắnvội lấy kìm sắtđigắp thêm than, hầm hừ: “Nha hoàn tiếp than lười nhác trốn ở chỗ nào rồi? Thanđãcháy thành tro hết cả, phòng lạnh như thế, thân thể thiếu gia ngườikhôngkhỏe, làm sao chịu nổi!”
Phó Vân Chương cầm bút lên, cúi đầu viết gì đó, giọngnóikhôngbiểu cảm: “Ta đuổi hết ra ngoài rồi. Chút nữa ngươi qua chỗ quản gia chọn hai nha hoàn khác.”
Liên Xác giật mình sững lại trong chốc lát nhưng cũng vângmộttiếngthậtto.
Loay hoay đốt thanmộtlúc, đợi đến khi thư phòng ấm lên,hắnlau mồ hôi, đứng thẳng dậy thở phàomộthơi. Nhị thiếu gia vẫnđangđứng bên bàn viết thư,hắnkhôngdám quấy rầy thiếu gia, yên lặngđira ngoài.
hắnvào trong viện, hỏi mấy bà tửđangquét dọn, “Liên Diệp và Liên Hoa đâu rồi?”
Hai bà tử mặt mày nhăn nhó, khẽnói: “Hai đứa nha hoàn kia tính toán quá nhiều,khôngthànhthật… Nhị thiếu gia gọi ma ma đưa hai đứađirồi.”
Liêu Xác giật nảy mình, cười lạnh lầm bầm: “Thiếu gia tốt bụng đó, nếu con mà ở đó,sẽbáo với lão thái thái, xem mấy đứa chúng còn định bày trò gì!”
Bà tử vội vàng bịt miệnghắn, khuyên nhủ: “Con ơi là con, bớt giận bớt giận, coi như là tích đứcđi! May mà lão thái tháikhôngbiết chuyện này, nếu để lão thái thái biết, cả nhà chúng nó cũng hết đường sống! Lần trước đứa nha hoàn kia, chỉ là ăn mặc cử chỉ hơi quá mức, lão thái tháiđãra tay, sai người đánh chết, congáingười ta mới có mười sáu tuổi, xuân xanh mơm mởn,nóiđánh chết làthậtsựđánh đến chết. Nhiềumộtchuyệnkhôngbằng bớtmộtchuyện, nhị thiếu gia cũng muốn tránh, mày đừng có màđirêu rao! Cẩn thận nhị thiếu gia tức giận, bán luôn cả màyđikhôngbiết chừng!”
“Được rồi, con hiểu mà, dù sao cũng chẳng phải lần đầu.” Liên Xác lè lưỡi. “Lần này con tựđichọn nha hoàn cho nhị thiếu gia, tiêu chuẩn đầu tiên là phải thànhthật!”
Nhị thiếu gia là phượng hoàng vàng của Phó gia. Nghe quản gianóibên thư phòng của nhị thiếu gia còn thiếu hai người làm, đám nha hoàn trong phủđãloạn cả lên, ai cũng muốn nắm lấy cơ hội này.
Ai ngờ kẻđichọn người là Liên Xác lại chẳng giống ai,khôngcần đẹp, cũngkhôngcần thông minh, cũngkhôngcần ân cần dịu dàng, cuối cùng lại chọn hai đứa nha hoàn chuyên làm việc nặng chỉ giỏi cuốc đất trồng trúc kia chứ.
Đám nha hoàn đương nhiênkhôngchịu, tìm Liên Xác, nhất quyết bắthắnchọn lại.
Liên Xác giấu hai tay trong tay áo, miệng cười nhưng giọngnóilạnh lẽo, “Muốn đổi cũng dễ ấy mà, ta vềnóivới lão thái thái, các ngươi thấy thế có đượckhông?”
Đám nha hoàn nhìn nhau, vội vàng lủi mất.
Lão thái thái lúc nào cũng mong ngóng nhị thiếu gia đỗ đạt, quản thúc vô cùng nghiêm khắc. Từ khi nhị thiếu gia mới ba tuổi, học vỡ lòng,đãphải thức dậy đọc sách từ lúc trời còn chưa sáng, chong chong đến tận nửa đêm, thư phòng vẫn còn sáng đèn.mộtnăm ba trăm sáu mươi ngày, nhị thiếu gia đều phải đứng trước bài vị lão thái gia đọcmộtchương sách, lễ tết cũngkhôngnghỉ.
Tiểu quan nhân trong huyện tầm mười ba mười bốn tuổiđãđánh tiếng cho bà mối làm mai, cân nhắc chọn lựa để lo việc hôn nhân, mười lăm mười sáu tuổithìcưới vợ, mười tám mười chínđãcó con. Nhị thiếu gia giờ cũngđãgần mười tám tuổi vẫn chưa cưới vợ. Đó là lão thái thái sợ nhị thiếu gia phân tâm nên trước đóđãthông báo rộng rãi nhị thiếu giasẽkhôngcưới vợ sớm, đợi nhị thiếu gia đỗ tiến sĩsẽtìm cho ymộtnương tử tốt ở Bắc Trực Lệ.
Người trong huyện ghen ghét, lénnóilão thái tháikhôngbiết lượng sức, cóc mà đòi ăn thịt thiên nga. Người trong Phó gia lại thấy thế là đương nhiên, mấy đứa congáinhà quê làm sao xứng đôi với nhị thiếu gia? Nhị thiếu gia nhân phẩm xuất chúng như thế, ắt phải cưới thiên kim tiểu thư ở kinh thành mới đúng.
Lo bọn nha đầu làm hỏng thị thiếu gia, lão thái tháikhôngcho phép nha hoàn hầu hạ bên người nhị thiếu gia tô son điểm phấn, ai dám quyến rũ nhị thiếu gia, loạn côn đánh chết,khôngai được phép xin cho.
Đám nha hoàn cũng biết quy định này, đâu dám giỡn mặt lão thái thái mà dây vào nhị thiếu gia.
Đuổi hết đám phiền phức nọđi, Liên Xác lạnh lùng dẫn hai đứa nha hoànđangthấp thỏm lo lắng tới thư phòng thỉnh an nhị thiếu gia.
Hai đứa nha hoàn mặt mày ngơ ngác, tới lúc vào tới trong viện của nhị thiếu gia mới dám khẳng định mìnhkhôngphảiđangmơ.
Họ thế mà có thể hầu hạ nhị thiếu giathật!
Hai người nhìn nhau,khôngdám thở mạnh, vừa áp lực vừa kích động, vội quỳ xuống dập đầu với nhị thiếu gia.
Phó Văn Chương ngồi ở bàn đọc bản chép tay trình văn(có giải thích của tác giả ở cuối chương)nên cũngkhôngngẩng đầu lên.
Liên Xác đưa mắt ra hiệu cho hai đứa nha hoàn, “Được rồi, các ngươi ra ngoài trướcđi, chút nữa ma masẽđưa các ngươiđinhận quần áo và tiền công, nhớ học quy củ cho tử tế.”
Hai nha hoàn vâng dạ, cung kính lui ra.
“Thiếu gia, ngài có khát nướckhông? Hay là đói bụng? Tiểu nhân bưng cho ngàimộtchén chè bột củ sen nhé? Hôm qua nhà bếp mới làmmộtmẻ bánh quai chèo, còn có lỗ tai heo, cả sủi cảo nữa, vừa thơm vừa giòn, ngài muốn ăn đồ ngọt đồ mặn gì cũng có.” Liên Xác chờ hồi lâu vẫnkhôngthấy nhị thiếu gia đáp lại, cúi xuống khơi lại chậu than cho cháy đượm rồi sửa sang bàn sách sáchmộtchút, lấy hết can đảm bước lên hỏi tiếp, “Hay tiểu nhân bưng lên cho ngài bát mì nhé? Ngài muốn ăn mì gà xé sợi hay mì chả cá?”
Phó Vân Chương hơi cau mày, ngước mắt lên liếchắnmộtcái, chỉ chiếc hộp đựng giấy bút mực viết và nghiên mực bên cạnh, “Mang cái này biếu tứ thúc.”
Liên Xác thưa, “Vâng ạ!” Sau đó hỏi tiếp, “Hay ngài muốn ăn miến? Hay xôi ngọt vậy?”
Khó Văn Chương cau mày chặt hơn.
Liên Xác toát mồ hôi lạnh, chột dạ. Nhưng mà mấy ngày nay nhị thiếu gia chỉ ăn uống qua loa, từ sáng tới giờ mới ănmộtchén chè hạt sen, nếu nhị thiếu gia bị đói, lão thái tháisẽlột dahắnmất.hắnhắng hắng giọng, run runnóitiếp, “Còn có bánh trôi rượu…”
Thư phòng im phăng phắc, đến tiếng lật sách cũng trở nênrõràng. Phó Vân Chương khẽnói: “đira ngoài.”
Liên Xác thở hắt ra.
oOo
​Phó tứ lão gia ra ngoài thăm bạn bè trở về liền dắt lừađivề phía chuồng gia súc ở Tây viện, Vương thúc đỡ lấy roi lừa từ tay ông, “Quan nhân, nhị thiếu gia của đại phòng mới sai người đưa sang mấy thứ, lãođãđưa tới Đông viện rồi.”
“Nhị thiếu gia sai người mang sang à?” Phó tứ lão gia vui mừng ra mặt,khôngkịp thay ủngđiđường rađãđithẳng về Đông viện. Trong phòng có đốt than sưởi ấm, bình thường ông vẫn ngồi bên này tính toán sổ sách, lập phương án làm việc, gọi chưởng quầy các cửa hàng qua uống rượu, bàn việc làm ăn ở bên này nên trong phòng lúc nào cũng có hai gã sai vặt.
Phó tứ lão gia cởi đạo bào bên ngoài ra, ngồi trước chậu than sưởi ấm, gã sai vặt bưng lễ vật Phó Vân Chương sai người mang sang qua cho ông xem.
Đó làmộtchiếc hộp lớn nằmtrênkhay đen,trênhộp khắc hình cây trúc, trong hộp chứa nhiều văn phòng tứ bảo: mấy chiếc nghiên mực Giang Tây, mấy thỏi mực đen, mấy chiếc bút lông Hồ Châu.
Phó tứ gia cả mừng, quay ra bảo gã sai vặt: “Đưa sang cho Khải ca nhi, Thái ca nhi vàanhtỷ nhi, mỗi đứamộtphần,nóicho chúng đây là đồ của nhị thiếu gia, phải giữ gìn cẩn thận, đừng làm hỏng.”
Gã sai vặt hơi khó xử hỏi: “Quan nhân, thế còn chiếc hộp đựng nàythìsao?”
Nghiên mực, bút lông Hồ Châu còn dễ, có mấy chiếc, chia ra là được, chỉ có hộp đựngthìchỉ cómột. Chiếc hộp này mới là tinh xảo nhất,mộtrất lớn, có thể đóng vào mở ra, gồm ba tầng, mỗi tầng có ngăn kéo riêng, chia làm mười mấy ngăn kích thước lớnnhỏkhác nhau, có ngăn để giấy, để bút, để mực, ngoài ra trong hộp còn có sẵn cả chặn giấy, giá bít, khay đựng nước rửa bút, sáp đóng dấu, giá nến… Đồ dùng cho người đọc sách cái gì cũng có cả.
Phó tứ lão gia quyết đoạn, “Khải ca nhi và Thái ca nhi đều có hộp đựng giấy bút rồi, bộ này choanhtỷ nhi.”
Ông thầm nhủ nhị thiếu gia bỗng dưng lại tặng quà chắc chắn là do chuyện lập đền thờ. Dù sao cũng là nhờanhtỷ nhi nhắc nhở ông, ông mới kiên quyết phản đối ý định của tộc trưởng như thế, chiếc hộp này choanhtỷ nhi là đúng nhất rồi.
Nhànhỏít người, chuyện chia quà này nhanh chóngđãđến tai mọi người.
Lão thái thái Đại Ngô thị gọi Phó tứ lão gia đến, “Nhị thiếu gia là cử nhân lão gia. Ngài ấy đưa quà tới, đưa qua cho Khải ca nhi và Thái ca nhi, dù chúng nókhôngthiếu đồ nhưng cũng được hưởng chút may mắn cũng tốt. Huống chi người ta còn cẩn thận nhi thế, toàn đưa đến những đồ cần thiết cho việc học hành, vậythìcàng nên mang đến cho Khải ca nhi và Thái ca nhi dùng.khônghiểu con nghĩ thế nào, mang chiếc hộp tốt như thế đến chomộtđứa congái!anhtỷ nhi có đọc sáchđithi được đâu!” Bà ngừng lại lấy hơi rồinóitiếp, “mộtđứa congáithôi, cho nó đồ trang sức là được rồikhôngphải sao? Lão tứ, con sai người mang chiếc hộp kia về.”
Phó tứ lão gia nghĩ ngợimộthồi, quyết địnhnóidối, “Mẹ, ngườikhôngbiết đâu, mấy thứ kia căn bản là đồ nhị thiếu gia tặnganhtỷ nhi. Mấy hôm trước con đưaanhtỷ nhi tới từ đường, gặp được nhị thiếu gia, nhị thiếu gia rất thíchanhtỷ nhi.”
Đại Ngô thị nửa tin nửa ngờ. Trong mắt bà, nhị thiếu gia chính là sao Văn Khúc hạ phàm. Nếu mấy thứ kia là do nhị thiếu gia tặng cho đích thânanhtỷ nhithìsao có thể épanhtỷ nhi trả lại…
Phó tứ lão gia lại tiếp, “Khải ca nhi và Thái ca nhi cũngđãcó hộp đựng giấy bút rồi, có thêmmộtbộ cũng chẳng ích lợi gì. Hơn nữa, chỉ cómộtbộ, biết cho đứa nào bây giờ. Cho Thái ca nhi, Khải ca nhi lại bị thiệt thòi, thôithìchoanhtỷ nhi, haianhem nó khỏi phải xích mích vì mấy vật ngoài thân.”
Đại Ngô thị nghe xong mấy lời này mới xuôi xuôi: “Thế cũng được”. Rồi nàng lạinói, “Lão tứ, ta biết con thươnganhtỷ nhikhôngcó cha, mọi chuyện đều nghĩ cho con bé. Nhưng conkhôngtể quá thiên vị, Nguyệt tỷ nhi, Quế tỷ nhi cũng đều là congáiPhó gia, thậm chí Nguyệt tỷ nhi còn là con ruột của con đấy.”
Phó tứ giakhôngcười nữa, sắc mặt hơi trầm, cười nhạtmộttiếng, “Lần này lại có ai lắm miệngnóilinh tinh với người?”
Trong phòng đột nhiên im phăng phắc, đám nha hoàn cũng nín thở, sợ hãi lùi lại mấy bước.
Đại Ngô thị cũng sững người. Bà hằng ngày ăn sung mặc sướng, các con dâu và người hầu kẻ hạ trong nhà răm rắp nghe theo, bà có thể chỉ thẳng vào mặt lão tam, mắng con trai vô dụng, cũng có thể cằn nhằn chuyện các con dâukhôngđủ hiếu thuận với bà nhưng lão tứ là chỗ dựa cuối đời của bà. Đứa con thứ tư này của bà suốt ngày ở bên ngoài làm lụng vất vả, dầm mưa dãi nắng, tiếp xúc với đủ hạng người. Khi nó vui vẻ, nó vẫn có thể cười cườinóinói, làm nũng với bà như ngàynhỏ. Bực tức lên rồi, nókhôngnóikhôngrằng, nghenóinó chỉ cần chỉ tay ra ngoài cửa là chưởng quầy, tiểu nhị ở cửa hàng có khi sợ đến tè ra quần.
Con traikhôngvui, bà cũng sợ hãi.
Phó tứ lão gia trầm ngâmmộthồi rồi lại cười, “Mẹ, Nguyệt tỷ nhi ngoan ngoãnthậtthà, nó là congáicon, consẽchuẩn bị đồ cưới cho nó, rồi sau này chọn cho nómộtnhà giàu có,khôngđể nó thiệt thòi. Quế tỷ nhi cũng có tam ca và tẩu tử lo, conkhôngtiện can thiệp, con chỉ có thểnóilà đồ cưới của con bé con cũngsẽchuẩn bị, chắc chắnkhôngít hơn Nguyệt tỷ nhi. Nhưng màanhtỷ nhi, đại ca mất rồi, lại chỉ cómộtđứa congái, con bé và đại tẩu làcônhi quả phụ, từng chịu bao nhiêu vất vả bên ngoài, giờ mới về nhà được có mấy ngày. Đây là cái Tết đầu tiên của con bé ở nhà, con thiên vị nó mấy phầnthìcó làm sao chứ?”
Đại Ngô thị nhíu màynói: “Nhưng con cũng phải có chừng mực, dù sao cũng là chị dâu, cháugái, đừng để người ngoàinóiranóivào.”
Phó tứ lão gia cười lạnh, “Miệng của người khác cũng mọctrênngười họ, họ muốnnóigì cho họnói. Nếu như Phó lão tứ sợ miệng lưỡi người đờithìnăm đó làm sao dámđitheo thuyền buôn với người trong huyện.”
Đại Ngô thịkhôngbiếtnóigì hơn, “Giờ con cũng có con cái, cósựnghiệp, ta cũngkhôngquản thúc nổi nữa… Ta chỉ nghĩ cho con, conkhôngsợ người đờinóiranóivào, chẳng lẽ vợ con cũngkhôngsợ sao? Còn đại tẩu conthìsao? Còn cảanhtỷ nhi, con bé chắc gìđãmuốn thế, congáithìnên ở nhà học tập người lớn làm thế nào để quán xuyến gia đình, học nhóm lửa nấu ăn, còn đọc sách viết chữ là việc của đàn ông con trai.”
Phó tứ lão gia nheo mắt, hóa ra mục đích chính hôm nay của mẹ ôngkhôngphải nằm ở chuyện chiếc hộp đựng giấy bút kia. Ông ngả lưng vào lưng ghế, cần chén trà uốngmộtngụm, “Người biết rồi ạ?”
Đại Ngô thị tức giận, giọng cũng run run: “Con định choanhtỷ nhiđihọc sao? Định làm loạn cái gì thế hả? Con ra ngoài xem trong cái huyện này, có ai nhàn rỗikhôngcó việc gì tự nhiên lại cho congáiđihọckhông?”
Lời tác giả:
Trình văn: Sau kì thi, bài thi của những người thi đỗ được công khai để sĩ tử các nơi sao chép lại. Quan chủ khảo cũng viết bài để làm mẫu cho các sĩ tử cho kì thi lần sau.nóimộtcách đơn giản, đây chính là những bài được điểm cao được đem ra làm văn mẫu.